Anterior cruciate ligament torn | EP.1
(เส้นเอ็นไขว้หน้าฉีกขาด ตอนที่ 1)
ในวงการกีฬาและการออกกำลังกายนั้น การบาดเจ็บระหว่างเกมการแข่งขันพบได้เป็นประจำ แต่การบาดเจ็บหนึ่งที่ถือว่าเป็นการบาดเจ็บรุนแรง เป็นจุดสำคัญของนักกีฬาหลายๆ คน ที่ทำให้ต้องพักการแข่งขันเป็นเวลานาน รวมทั้งยังส่งผลต่อฟอร์มการเล่นหลังจากกลับมาเล่นกีฬาอีกครั้ง
สำหรับตัวผมเองนั้น ติดตามกีฬาหลายประเภททั้งฟุตบอล บาสเกตบอล และรวมไปถึงเล่นกีฬาเองเป็นประจำ การได้เห็นนักกีฬาที่ชื่นชอบ ต้องพบการบาดเจ็บรุนแรง ล้วนเป็นเหตุการณ์ที่ทำให้รู้สึกเสียใจไปกับนักกีฬาเป็นอย่างมาก
การบาดเจ็บอย่างหนึ่งที่หลายคนบอกว่า เป็นจุดตาย ของนักกีฬา นั่นก็คือ เส้นเอ็นไขว้หน้า หากเรานึกถึงการบาดเจ็บของนักกีฬา ไม่ว่าจะเป็น โรแบร์โต บาจโจ้, โรนัลโด้, รุด ฟาน นิสเตลรอย, อิบราฮิโมวิช หรือจะเป็นนักบาสเกตบอลอย่าง เดอริค โรส, แซค ลาวีน ซึ่งภาพติดตาของผมล่าสุด ก็เห็นจะเป็น NBA final 2019 Game 6 ที่ Klay Thompson ได้รับบาดเจ็บเส้นเอ็นไขว้หน้าฉีกขาดระหว่างเกมการแข่งขัน (โดยที่เกมก่อนหน้านั้นทีมเพิ่งจะเสีย Kevin Durant จากเอ็นร้อยหวายฉีกขาด ที่เดี๋ยวเราค่อยจะมาคุยกันถึงเรื่องนี้)
วันนี้ผมก็เลยจะมาเล่าถึงความสำคัญของเส้นเอ็นไขว้หน้า ให้ฟังกันก่อนนะครับ ว่าเส้นเอ็นเส้นนี้ มีความสำคัญ อย่างไร และทำไมถึงเป็นจุดตายของนักกีฬาหลายๆ คน
โครงสร้างของข้อเข่า
ข้อเข่าประกอบด้วย กระดูก Femur ส่วนล่าง เชื่อมต่อกับ กระดูก Tibia ส่วนบน โดยที่มีกระดูกลูกสะบ้า (Patella) เป็นข้อต่ออยู่ทางด้านหน้าเข่าจะเคลื่อนไหวในลักษณะที่ผสมผสานระหว่าง บานพับ (hinge joint) และบิดหมุน (pivot joint) ซึ่งก็เนื่องมาจากลักษณะทางกายวิภาคของกระดูกแต่ละชิ้นที่มาเชื่อมเป็นข้อต่อกัน
ความมั่นคงของข้อเข่า นอกจากในส่วนของกระดูกแล้ว ส่วนที่สำคัญที่ให้ความมั่นคงกับข้อเข่าก็คือ เส้นเอ็น (Ligament) ที่ประกอบอยู่ภายในและภายนอกข้อเข่า รวมไปถึงกล้ามเนื้อที่อยู่รอบๆ ข้อเข่า
เส้นเอ็นไขว้หน้า (Anterior cruciate ligament; ACL)
เป็นเส้นเอ็นสำคัญที่อยู่ภายในหัวเข่า โดยมีตำแหน่งและลักษณะการวางตัวในแนวกึ่งเฉียง ดังในรูปประกอบ
หน้าที่หลักของเส้นเอ็นไขว้หน้า คือ เป็นเส้นเอ็นที่ป้องกันไม่ให้กระดูก Tibia เลื่อนมาทางด้านหน้า (Anterior translation) และหน้าที่รองคือ ป้องกันการบิดหมุนของข้อเข่า และความมั่นคงในแนวข้าง (Rotation and valgus/varus stress)
ซึ่งหน้าที่ดังกล่าวนี้ จะมีส่วนของหมอนรองกระดูก (Meniscus) และลักษณะทางกายภาพของกระดูกข้อเข่า ที่ทำหน้าที่เสริมช่วยกับเส้นเอ็นไขว้หน้าด้วย
จะเห็นได้ว่า เส้นเอ็นไขว้หน้า มีความสำคัญกับความมั่นคงของเข่าเป็นอย่างมาก ส่งผลกระทบโดยตรงกับนักกีฬาที่ได้รับบาดเจ็บ ซึ่งนักกีฬาจะต้องเจอกับภาวะเข่าหลวม หรือเข่าไม่มั่นคง ทำให้ไม่สามารถกลับไปเล่นกีฬาในระดับสูงได้ โดยเฉพาะลักษณะกีฬาที่ต้องใช้ความคล่องตัวในการเคลื่อนไหว มีการเคลื่อนที่บิดหมุนตำแหน่งอย่างรวดเร็ว เช่น ฟุตบอล บาสเกตบอล ฯลฯ
และในการรักษาและฟื้นฟู ก็ใช้ระยะเวลานาน ทำให้ทุกครั้งที่เราได้ยินข่าวนักกีฬาบาดเจ็บเส้นเอ็นไขว้หน้าฉีกขาด ก็เท่ากับการปิดฤดูกาลของนักกีฬาคนนั้นไปโดยปริยาย
ในตอนหน้าผมจะมาเล่าถึงอาการบาดเจ็บเส้นเอ็นไขว้หน้า โดยจะมีส่วนของประสบการณ์บาดเจ็บโดยตรงของผมเองมาประกอบด้วยครับ
Reference Pictures